2024 Sanayi Üretiminde Düşüş ve 2025 Beklentileri
2024 Sanayi Üretiminde Düşüş ve 2025 Beklentileri
2024’ün son iki ayında sanayide belirgin bir canlanma yaşandı. Ancak bu canlanma, 2025’te devam etmedi ve sanayi üretimi Ocak ve Şubat aylarında düşüş kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Şubat ayında sanayi üretimi önceki aya göre yüzde 1,6 düşüş gösterdi. Yıllık bazda ise üretim yüzde 1,9 azaldı. Bu durum, sanayi üretimindeki olumsuz eğilimlerin devam ettiğini ortaya koydu.
Parasal Sıkılaştırma ve Faiz İndirimleri
Sanayi sektörü, parasal sıkılaştırma sürecinde yüksek faiz ve düşük kur etkisiyle frene basmıştı. Ancak, faiz indirimleri sürecinin başlamasıyla birlikte sanayi üretiminde bir artış gözlemlenmişti. Merkez Bankası’nın faiz indirimi olasılığının güçlendiği Kasım ayında sanayi üretimi aylık bazda yüzde 3,1 artmıştı. Aralık ayında ise bu artış yüzde 5,2’ye ulaşmıştı.
2024’ün son iki ayında sanayi üretimindeki artış, ikinci ve üçüncü çeyreklerde yaşanan küçülmelerle birlikte ekonomik resesyon eğilimini ortadan kaldırmıştı. Ancak, Ocak ve Şubat aylarında yaşanan düşüşlerin, ilk çeyrekteki GSYH büyüme performansını olumsuz etkilemesi bekleniyor.
Fren Eğiliminin Güçlenmesi
Ocak ayındaki üretim düşüşü, önceki aylardaki yüksek artışların düzeltmesi olarak nitelendirildi. Ocak ayı, sanayide genellikle üretimin gerilediği bir dönem olarak biliniyor. Merkez Bankası’nın faiz indirim sürecinin devam etmesi, sanayinin görünümünü desteklemesi bekleniyordu. Ancak, Şubat ayında yeni bir faiz indirimi yapılmadı.
Şubat ayındaki sanayi performansı, Ocak ayındaki fren eğiliminin devam ettiğini gösterdi. Ayrıca, siyasi ve bürokratik gerilimler ile ticaret savaşlarının etkileri, faiz indirim sürecini belirsiz hale getirdi. Bu durum, Türk sanayisi için olumsuz faktörler arasında yer alıyor.
İmalat Sanayii ve Düşüşler
Toplam sanayi üretiminde en büyük paya sahip olan imalat sanayii, Şubat ayında aylık bazda yüzde 1,6 düşüş gösterdi. Bu düşüş, toplam sanayi üretimindeki aylık düşüşün yüzde 1,4’lük kısmını oluşturdu. Yıllık bazda ise imalat sanayii üretimi yüzde 2,5 azaldı. Bu durum, sanayi üretimindeki olumsuz eğilimlerin devam ettiğini gösteriyor.
Diğer ana sektörlerden madencilik ve taş ocakçılığı üretimi de Şubat ayında aylık bazda yüzde 7,6 düşüş kaydetti. Ancak, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı endeksi yüzde 3,5 artış gösterdi. Bu durum, sektördeki farklı dinamiklerin etkisini ortaya koyuyor.
Diğer Ulaşım Araçlarında Kan Kaybı
İmalat sanayii içinde en çok düşüşü yaşayan alt sektör, diğer ulaşım araçları oldu. Ocak ayında yüzde 37,6 gerileyen bu sektör, Şubat ayında da yüzde 18,5 düşüşle kan kaybetmeye devam etti. Yıllık bazda üretim düşüşü ise yüzde 44’e ulaştı. Bu durum, sektörün ciddi bir daralma yaşadığını gösteriyor.
Aylık bazda diğer alt sektörlerde de düşüşler gözlemlendi. Örneğin, diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı yüzde 8,3, deri yüzde 5,4, giyim yüzde 5,1 oranında azaldı. Bu veriler, imalat sanayiindeki zayıflığın geniş bir yelpazeye yayıldığını ortaya koyuyor.
Bilgisayar Sektöründe Artış
İmalat sanayii içinde en çok üretim artışı kaydeden alt sektör, bilgisayar, elektronik ve optik ürünler oldu. Şubat ayında bu sektör, aylık bazda yüzde 5,1 ve yıllık bazda yüzde 25,5 artış gösterdi. Bu durum, teknolojik ürünlere olan talebin arttığını gösteriyor.
Bilgisayar sektörünü, fabrikasyon metal ürünleri ve ağaç gibi diğer sektörler takip etti. Gıda alt sektörü de Şubat ayında yüzde 0,3 oranında bir üretim artışı kaydetti. Bu veriler, bazı alt sektörlerin kriz döneminde bile büyümeye devam ettiğini gösteriyor.
