Türkiye'nin Dış Ticaret Açığı Yıllık 83,6 Milyar Dolar Seviyesine Ulaştı
Türkiye'nin Dış Ticaret Açığı Yıllık 83,6 Milyar Dolar Seviyesine Ulaştı
Türkiye'nin dış ticaret açığı ocak ayında 83,6 milyar dolara yükseldi. İthalat ve ihracat verileri, sanayi ve tüketim malı ithalatındaki artışlarla birlikte dikkat çekiyor. Geçen yılın son çeyreğinde başlayan büyüme trendi, bu yıl ocakta da devam etti. Aylık bazda ithalat artışlarının ihracatı geçmesi, dış ticaret açığını etkiledi.
Dış Ticaret Verileri
Türkiye İstatistik Kurumu ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle üretilen geçici dış ticaret verilerine göre, ocak ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,8 artarak 21 milyar 165,1 milyon dolara ulaştı. İthalat ise yüzde 9,6 artarak 28 milyar 702,8 milyon dolara yükseldi. İthalattaki artışın daha hızlı olması, dış ticaret açığını etkiledi.
Ocak ayındaki dış ticaret açığı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,9 büyüyerek 6 milyar 185 milyon dolardan 7 milyar 537,7 milyon dolara yükseldi. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, ocak ayında yüzde 5 artarak 19 milyar 508 milyon dolar oldu. Bu bazda ithalat ise yüzde 11,8 artarak 20 milyar 845 milyon dolara ulaştı.
İthalat ve İmalat Sanayi
Ocak ayında ithalatın 22 milyar 193,4 milyon dolarla en büyük bölümünü imalat sanayii gerçekleştirdi. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12,5 artan imalat sanayi ithalatının toplam içindeki payı yüzde 75,4’ten yüzde 77,3’e yükseldi. Aylık ithalatta tarımın payı da yüzde 3,9’dan yüzde 4,6’ya çıkarken, madencilik ve taş ocakçılığının payı ise yüzde 17,3’ten yüzde 15,7’ye düştü.
İhracatın da 19 milyar 758 milyon dolarla en büyük bölümünü imalat sanayi yaptı. Sektörün ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,1 arttı. İmalat sanayiinin ihracatta geçen yıl ocak ayında yüzde 93,1 olan payı bu yıl aynı ayda yüzde 93,4’e çıkarken, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 4,8’den yüzde 4,5’e geriledi.
Tüketim Malı İthalatındaki Artış
Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta en hızlı artış yüzde 20,6 ile tüketim mallarında yaşandı. Bu artışla aylık tüketim malı ithalatı 3 milyar 309,2 milyon dolardan 3 milyar 991,6 milyon dolara yükseldi. Toplam ithalatta en büyük paya sahip olan hammadde/ara malları dış alımı da ocak aylarına göre yüzde 9,2 artışla 20 milyar 926,2 milyon dolar oldu.
Yatırım (sermaye) malı ithalatı da yüzde 1,7’lik bir artışla 3 milyar 737,8 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Ocak ayında toplam ithalatta ara mallarının payı yüzde 72,9, sermaye mallarının payı yüzde 13 ve tüketim mallarının payı yüzde 13,9 düzeyinde oluştu.
Yıllık Dış Ticaret Açığı
Yıllık dış ticaret açığı, parasal sıkılaştırma önlemlerinin başladığı Temmuz 2023 sonu itibarıyla 121,1 milyar dolarla rekor bir düzeyde bulunuyordu. İzleyen dönemde ihracat mutedil artışını sürdürürken, sanayide frene basılması hammadde dış alımını azaltmış ve tüketim ithalatı eski hızını yitirmiştir. Bu durum, toplam ithalatı yavaşlattı.
Küçülen yıllık dış ticaret açığı Ekim 2024 sonunda 77,9 milyar dolara kadar indi. Temmuz 2023-Ekim 2024 döneminde yıllık dış ticaret açığında 43,2 milyar dolarlık küçülme kaydedildi. Ancak son aylarda sanayinin girdi ithalatının artışı ve tüketim malı ithalatının yeniden ivme kazanması, yıllık dış ticaret açığını büyüttü.
Sonuç ve Değerlendirme
Son üç ayda toplam ithalat ve dış ticaret dengesinde trend tersine döndü. Tüketim malı ve hammadde kaynaklı ithalat artışları, toplam ithalat hacmini ve dış ticaret açığını büyüttü. Sıkı para sürecinde aylar itibarıyla genelde aşağı yönlü bir seyir izleyen toplam ithalat, geçen yıl son çeyrekte büyüme trendine geçti.
Önceki yıl aynı aylara göre kasımda yüzde 2,7, aralıkta yüzde 10,9 ve ocakta yüzde 9,6 artış kaydedildi. Bu gelişmeler, Türkiye'nin dış ticaret açığının artışını ve ekonomik dinamiklerin değişimini göstermektedir.
